Opinia rzecznika generalnego w sprawie C-520/21 | Bank M. -Skutki uznania umowy za nieważną

Dnia 16 lutego 2023 r. Rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Anthony Michael Collins wydał opinię, w której stwierdził, że bankom nie przysługuje prawo do żądania od kredytobiorcy roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych po unieważnieniu umowy.

Przenosząc to na grunt konkretnych spraw frankowych, oznacza, to że w opinii Rzecznika TSUE pozwy banków przeciwko kredytobiorcom w zapłatę tzw. wynagrodzenia na korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy są bezzasadne. Co więcej, Rzecznik TSUE wskazał, że roszczenie takie przysługuje – ale nie bankom, a Kredytobiorcom, tj. frankowiczom których umowy zostały unieważnione, a z których kapitału banki korzystały przez lata, w których udostępniany był im kapitał kredytobiorców pod postacią rat kredytowych.

Rzecznik TSUE wskazał, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego mu kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Zajęte w opinii stanowisko Rzecznik TSUE słusznie uzasadnia tym, że uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem zamieszczenia w niej przez bank niedozwolonych postanowień, a przyznawanie prawa do uzyskiwania przez banki w takiej sytuacji jakichkolwiek korzyści – w tym wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez Kredytobiorców ze środków udostępnionych przez bank – niweczyłoby zniechęcający cel Unijnej Dyrektywy 93/13, której celem jest przede wszystkim ochrona interesów konsumentów.

Wyżej zaprezentowane stanowisko zostało przedstawione w opinii rzecznika generalnego TSUE i nie wiąże ono Trybunału Sprawiedliwości, niemniej jednak stanowi ono istotny kierunek proponowanego i przewidywanego rozstrzygnięcia, a praktyka pokazuje, że Sędziowie Trybunału w przeważającej ilości spraw przychylają się do poglądów wyrażonych w opiniach Rzecznika. Oczekiwać zatem należy definitywnego rozstrzygnięcia tej kwestii przez TSUE … jednak przytoczona opinia wskazuje jasny kierunek i – wydaje się – logiczną i słuszną argumentację przedstawionego zagadnienia.